leonid teliga 0Leonid Teliga - patron Szkoły Podstawowej.

Leonid Teliga urodził się 28 maja 1917 roku w Wiaźmie w Rosji.
Będąc małym dzieckiem, przeprowadził się wraz z matką i bratem do Grodziska Mazowieckiego. W mieście tym ukończył szkołę powszechną i gimnazjum.
Już w wieku 20 lat zdobył patent jachtowego sternika morskiego na kursie w Jastarni (1937 r.).

W czasie kampanii wrześniowej, jako podporucznik piechoty, walczył pod Tomaszowem Mazowieckim.
Następnie przedostał się do Związku Radzieckiego, gdzie po rocznym kursie szyprów pływał na statkach rybackich na Krymie.
Gdy niemieckie wojska zajęły ten półwysep, Teliga brał udział w ewakuacji płonącego Rostowa.
Pływał też na Donie, Morzu Czarnym i Morzu Azowskim.
W końcu trafił do armii polskiej na zachodzie. Został skierowany do lotnictwa.
Latał z Anglii na bombardowania Niemiec. Był strzelcem pokładowym w Dywizjonie 300 im. Ziemi Mazowieckiej.

Po wojnie służył w lotnictwie transportowym.
W międzyczasie ukończył studia językowe w Cambridge i ekonomię w Londynie.
Do Polski wrócił w 1947 roku. Pracował jako dziennikarz, autor i tłumacz, a w wolnych chwilach był instruktorem żeglarstwa - najpierw w Warszawie, a następnie po przeprowadzce na stałe do Gdyni, w klubie „Gryf”.
Chętnie pływał z rybakami na kutrach. Tak było na Bałtyku, a nawet w czasie, gdy przebywał na Dalekim Wschodzie, gdzie pracował z ramienia Polski w misjach rozjemczych ONZ.

leonid teliga 5

leonid teliga 2Leonid Teliga od dawna planował rejs dookoła świata.
Realizację swojego zamierzenia rozpoczął w 1965 roku. Dzięki oszczędnościom, a także pomocy takich instytucji jak PZŻ, Marynarka Handlowa czy Marynarka Wojenna, wybudował jacht „Opty”.
Była to jednostka zaprojektowana specjalnie dla niego przez inż. Leona Tumiłowicza, jako zmodyfikowana wersja żaglówki typu „Tuńczyk”.
„Opty”, jak na tamte czasy, był dobrze wyposażony, posiadał radiostację, aparaturę sygnalizacyjną, tratwę pneumatyczną. Nie miał jednak samosteru.

Samotny rejs 1967 – 1969 Rejs rozpoczął się 25 stycznia 1967 r.
Trasa wiodła z Casablanki na zachód uczęszczanymi szlakami przez: Wyspy Kanaryjskie, Małe Antyle, Kanał Panamski, Galapagos, Markizy, Tahiti, Bora-Bora, Fidżi, Dakar.
Teliga wszędzie był uroczyście witany, a na oceanach często rozpoznawany przez załogi jachtów i statków wszystkich możliwych bander.
Mianowano go honorowym członkiem kolejnych jachtklubów, które były na jego trasie.
Jacht kilkakrotnie wymagał napraw, a przed samotnym żeglarzem pojawiały się również przeszkody natury administracyjnej, np. u wejścia do Kanału Panamskiego musiał czekać 11 dni zanim Amerykanie dali pozwolenie na jego przepłynięcie. Teliga po dopłynięciu do wysp Fidżi miał zamiar odwiedzić Australię, gdzie mieszkała jego rodzina. Władze tego państwa robiły jednak trudności z przyznaniem mu wizy, umożliwiającej dłuższy pobyt.
Godziły się na krótki postój w celu dokonania niezbędnych napraw i zakupów. Zrażony taką decyzją kapitan postanowił popłynąć jednym skokiem z Fidżi na Oceanie Spokojnym do Dakaru w zachodniej Afryce, bez zawijania po drodze do portów.
Teliga wypłynął z Fidżi 29 lipca 1969 r. i przepadł niemal bez wieści w bezmiarze oceanów.
Po drodze musiał walczyć z różnymi przeciwnościami losu – kontuzją po uderzeniu osprzętem jachtu i gorączką, trzema sztormami, przeciekającą nadbudówką, niesprzyjającymi prądami morskimi.
Po minięciu przylądka Dobrej Nadziei w Afryce kapitanowi dawał się we znaki przede wszystkim pogarszający się stan zdrowia. Na dodatek, jacht w wyniku trąby powietrznej stracił jeden z masztów.
Po 165 dniach nieprzerwanego żeglowania dobił wreszcie do portu w Dakarze. Leonid Teliga przepłynął ponad 13200 mil morskich, bijąc dotychczasowy rekord Amerykanina Bernarda Gilboya.
Dnia 5 kwietnia 1969 roku w drodze z Dakaru do Las Palmas na Wyspach Kanaryjskich Teliga przeciął kurs, którym zdążał w marcu 1967 roku z Las Palmas do Barbados.
Okrążenie Ziemi zajęło mu 2 lata, 13 dni, 21 godzin i 35 minut.
W ciągu 20 dni „Opty” dopłynął – najpierw do Las Palmas, a potem do Casablanki.
W tym marokańskim porcie zakończyła się jego podróż. Na powitanie Teligi w kraju planowano urządzić rodzaj festynu państwowego, Święta Morza, z całą kawalkadą jednostek eskortujących samotnika od wysokości Helu do portu w Gdyni.
Stan zdrowia kapitana pokrzyżował te plany.

leonid teliga 1Do Polski nasz bohater powrócił na pokładzie samolotu, a na płycie lotniska w Warszawie czekała na niego karetka pogotowia.
Śmiertelna choroba postępowała gwałtownie i mimo operacji, Leonid Teliga zmarł 21 maja 1970 roku.
Przed śmiercią zdążył jeszcze odebrać Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, którym został uhonorowany przez władze państwowe.


data aktualizacji strony:    21 listopada 2024r. 02:23:17
Copyright © 2013. All Rights Reserved